Voor blinden en slechtzienden, en hun familieleden of professionals, is een tv niet alleen bedoeld om naar te kijken, maar ook om te luisteren, van verhalen te genieten en contact te maken met anderen. Een standaard tv zonder toegankelijke functies kan tot frustratie leiden: menu's die je niet kunt horen, audiodescriptie die je niet kunt vinden, afstandsbedieningen die je niet kunt voelen. Maar wanneer je kiest voor een tv met een inclusief design, open je de deur voor entertainment, sociale tijd en onafhankelijkheid.
Fabrikanten en omroepen hebben de afgelopen jaren functies zoals ingebouwde spraakbegeleiding, audiodescriptie en toegankelijke menu's verbeterd. Zo benadrukt het Royal National Institute of Blind People (RNIB) dat veel mainstream televisies nu een spraakbegeleidingsfunctie hebben die informatie op het scherm kan weergeven voor mensen met een visuele beperking.
Wanneer professionals (docenten, revalidatiespecialisten) een tv of streaming-settopbox aanbevelen, moeten ze verder kijken dan alleen de beeldkwaliteit en zich richten op de toegankelijkheid. In dit artikel bespreken we de belangrijkste functies, installatiestappen en gebruiksscenario's, zodat u een weloverwogen keuze kunt maken. Bekijk onze uitgebreide gids voor een volledig overzicht van toegankelijke home entertainment-systemen.
Belangrijkste kenmerken waar u op moet letten bij een toegankelijke tv
Hier is een checklist met belangrijke kenmerken bij het selecteren van een gebruiksscenario voor 'tv voor slechtzienden':
- Spraakbegeleiding / schermlezer : De tv kan menu's, kanaalnamen en instellingen voorlezen. Volgens RNIB hebben veel tv's nu "spraakbegeleiding" of een vergelijkbare ingebouwde spraakfunctie.
- Audiodescriptie (AD) : Ook bekend als een verteltrack die tijdens pauzes in dialogen wordt ingevoegd om de actie op het scherm te beschrijven. Voor echte toegankelijkheid is dit essentieel.
- Grote, tactiele afstandsbediening met hoog contrast of spraakbediening : gebruiksgemak voor mensen met een visuele beperking of beperkte behendigheid. De mogelijkheid om spraakopdrachten te gebruiken wordt steeds nuttiger.
- Toegankelijke menu's en programmagidsen op het scherm : menu's moeten leesbaar of voorgelezen zijn en de interfaces van de settopboxen moeten voldoen aan de toegankelijkheidsnormen.
- Compatibele streaming-/slimme functies : Veel gebruikers vertrouwen op streamingdiensten in plaats van op standaarduitzendingen. Het is belangrijk dat ze via een toegankelijke interface toegang hebben tot deze diensten.
- Aanpasbare tekstgrootte, contrast en kleurinstellingen (voor mensen met een visuele beperking in plaats van helemaal geen visuele beperking): Volgens AbilityNet zijn dit belangrijke functies voor slechtziende gebruikers. Ontdek hoe deze functies passen binnen een complete, toegankelijke entertainmentomgeving in onze uitgebreide blog over entertainment voor blinden en slechtzienden.
Als je deze stappen in gedachten houdt, creëer je meer dan alleen een groot scherm. Je creëert een echt bruikbare tv-ervaring die frustratie wegneemt en entertainment mogelijk maakt voor mensen met een visuele beperking.
Hoe je echte producten kunt vergelijken
Houd deze praktische tips in gedachten wanneer u bij een winkel bent of online producten vergelijkt:
- Vraag of de tv standaard menu-uitvoer via spraak heeft. Sommige merken hebben slechts gedeeltelijke spraakbegeleiding en mogelijk moet u deze handmatig activeren.
- Test indien mogelijk de afstandsbediening: zijn de knoppen voelbaar? Is er een knop voor spraakopdrachten? Sommige recente modellen van merken zoals Samsung bieden bijvoorbeeld volledige spraakbediening voor menu's.
- Probeer audiodescriptie (AD) handmatig in te schakelen of vraag een ziende helper om de instelling te vinden. Als u de instelling niet kunt vinden, is de content mogelijk niet bruikbaar voor u.
- Controleer streaming-apps: ondersteunen ze audiodescriptie? Zijn de apps navigeerbaar met spraak of een schermlezer? Sommige gebruikers op forums geven aan dat apparaten zoals Apple TV of streaming sticks mogelijk beter werken.
- Houd rekening met toekomstbestendigheid: kies een model dat software-updates ontvangt, HDMI-poorten heeft (zodat u later toegankelijke streamingapparaten kunt toevoegen) en waarvan de ondersteuning voor goede toegankelijkheid duidelijk is vastgelegd.
- Voor verzorgers of docenten: vraag naar toegankelijkheidsfuncties voor verschillende gebruikersgroepen (oudere gebruikers, gebruikers met technische kennis, kinderen) – welke instellingen kunnen worden vereenvoudigd of aangepast?
Deze praktische aanpak helpt je om van een "mooi scherm" over te stappen naar een "bruikbare, toegankelijke entertainmenthub". Bekijk onze volledige blog over het installeren van een entertainmentsysteem voor meer voorbeelden van compatibele apparaten en streamingopstellingen.
Uw tv instellen voor blinden en slechtzienden
Nadat u een geschikte tv hebt gekozen, moet u deze nog correct instellen. Hieronder vindt u een eenvoudige stapsgewijze handleiding:
- Eerste installatie met hulp van een ziende persoon : wanneer u het apparaat voor de eerste keer inschakelt, kan een ziende persoon u begeleiden bij het selecteren van de invoerbron, het instellen van de taal en het maken van de netwerkverbinding.
- Schakel spraakbegeleiding of schermlezer in: Ga naar Instellingen → Toegankelijkheid (of iets dergelijks) en schakel de spraakfunctie in, zodat menu's, zenderlijsten en instellingen hoorbaar zijn.
- Audiodescriptie (AD) activeren : schakel in de audio-instellingen van de tv of de instellingen voor de uitzendservice de secundaire audioprogrammering (SAP) of AD-track in, zodat gesproken beschrijvingen beschikbaar zijn.
- Streamingapparaat of on-demandservice instellen – Als u een streamingstick of smart-tv-app gebruikt, zorg er dan voor dat het apparaat toegankelijk is (met schermlezer of spraakbediening). Bijvoorbeeld: een streamingstick met microfoonknop op de afstandsbediening kan de navigatie veel gemakkelijker maken.
- Organiseer de afstandsbediening en voelbare signalen : voeg voelbare markeringen (bijvoorbeeld stippen) toe aan belangrijke knoppen (aan/uit, volume, invoer) zodat het apparaat onafhankelijk kan worden gebruikt.
- Leer anderen in het huishouden – Zorg ervoor dat familieleden of verzorgers weten hoe ze kunnen schakelen tussen beschrijvende en niet-beschrijvende modi en hoe ze kunnen helpen wanneer er nieuwe apps worden toegevoegd of instellingen worden gewijzigd. Bezoek onze blog voor een volledige installatiechecklist voor geluidssystemen, streamingdiensten en slimme apparaten.
Door deze stappen te volgen, transformeert u de televisie van een ontoegankelijk apparaat in een allesomvattend entertainmenthulpmiddel dat werkt voor mensen die blind of slechtziend zijn.
Tips voor verschillende gebruikersprofielen
Hieronder volgen specifieke tips, afhankelijk van wie de tv gebruikt:
- Technisch onderlegde gebruikers : ontdek geavanceerde streaming-apps, pas spraakopdrachten aan en gebruik een slimme assistent voor thuis (zoals Amazon Alexa of Google Assistant) om series te starten.
- Ouderen die moeten wennen aan hun gezichtsverlies : vereenvoudig de interface, overweeg om een streaming stick te gebruiken met een grote, goed bereikbare afstandsbediening in plaats van de ingewikkelde menu's van de hoofdtelevisie. Richt u op grote, tastbare afstandsbedieningen en spraakgestuurde instructies.
- Docenten en verzorgers : Demonstreer de tv-opstelling in een klaslokaal of trainingssessie en laat de gebruiker vervolgens zelfstandig navigeren. Stimuleer de gebruiker om te oefenen met het in- en uitschakelen van audiodescriptie.
- Gezinnen : Stel profielen in streaming-apps in die standaard audiodescriptie gebruiken en laat iedereen weten waar de optie 'AD' staat, zodat je niet elke keer opnieuw hoeft te configureren. Meer voorbeelden op maat voor gezinnen, docenten en technisch onderlegde gebruikers vind je in onze volledige gids over het installeren van een entertainmentsysteem.
Veelvoorkomende fouten om te vermijden
Door veelvoorkomende valkuilen te vermijden, kunt u frustratie besparen:
- Het grootste scherm kopen zonder te kijken naar de toegankelijkheidsfuncties: een groot scherm alleen is niet voldoende als het formaat niet opweegt tegen onbruikbare menu's.
- Ervan uitgaande dat "smart tv" " toegankelijke tv " betekent – slimme functies zijn niet altijd ontworpen met blinde gebruikers in gedachten. De mogelijkheden variëren sterk.
- Vergeten om audiodescriptie in streaming-apps te controleren – Bij sommige content is AD mogelijk uitgeschakeld, ook al ondersteunt de tv dit.
- Stel het instellen van de afstandsbediening uit tot later – Als de afstandsbediening moeilijk te voelen of te gebruiken is, kan de tv onbereikbaar blijven. Breng daarom al vroeg voelbare markeringen aan.
- Software niet up-to-date houden – Fabrikanten brengen toegankelijkheidsverbeteringen uit via firmware. Een model dat vandaag wordt gekocht, kan met updates een betere toegankelijkheid krijgen.
Door hier rekening mee te houden, verlaagt u drempels en zorgt u ervoor dat de tv-opstelling echt functioneel is.
Inclusie en onafhankelijkheid
Toegang tot entertainment zoals tv is niet alleen een kwestie van ontspanning, het gaat om verbinding, onafhankelijkheid en gelijke deelname. Voor blinden en slechtzienden betekent de mogelijkheid om een programma te selecteren, door menu's te navigeren en beschrijvende commentaar te horen dat ze kunnen deelnemen aan sociaal kijken, kunnen ontspannen na een drukke dag of zelfstandig een documentaire kunnen bekijken. Onderzoek gepubliceerd in 2024 toont aan dat voorkeuren voor videotoegankelijkheid per scenario (leren, entertainment) verschillen en benadrukt hoe standaard one-size-fits-all-benaderingen mogelijk niet aan de behoeften van gebruikers voldoen.
Wanneer u een toegankelijke tv kiest en correct instelt, neemt u een barrière weg en geeft u de gebruiker meer mogelijkheden. Als onderdeel hiervan raden we u ook aan onze uitgebreide gids over het opzetten van toegankelijk entertainment voor blinden en slechtzienden te lezen.
Veelgestelde vragen
Wat is audiodescriptie op televisie?
Audiodescriptie (AD) is een vertelspoor dat wordt ingevoegd tijdens natuurlijke pauzes in een dialoog en dat visuele elementen beschrijft voor iemand die blind of slechtziend is.
Hoe weet ik of een tv spraakbegeleiding heeft?
Controleer de toegankelijkheidsinstellingen van de tv onder 'Stembegeleiding', 'Schermlezer' en 'TalkBack' of vraag de verkoper om een demo te geven met gesproken kanaalnamen en menu's.
Kan ik elke tv toegankelijk maken met behulp van extra apparaten?
Ja. Je kunt een streamingstick of een toegankelijke settopbox met ondersteuning voor schermlezers of spraakopdrachten toevoegen en verbinding maken via HDMI.
Zijn streamingdiensten toegankelijk voor blinden?
Veel wel, maar niet allemaal. Controleer of de app audiodescriptie ondersteunt en of je via spraakbegeleiding of een schermlezer kunt navigeren.
Wat is het beste afstandsbedieningsontwerp voor iemand die slechtziend is?
Een afstandsbediening met grote, voelbare knoppen, duidelijke ruimte, een speciale knop voor spraakbediening en optioneel voelbare markeringen op de belangrijkste toetsen (aan/uit, volume) werkt het beste.