In deze gids delen we opties, hulpmiddelen en alledaagse strategieën om lezen leuk en inspirerend te maken voor uw kind.
Voordat u begint: omdat de situatie van elk kind uniek is, is het raadzaam om leesmethoden en -hulpmiddelen te bespreken met een specialist in visuele revalidatie, een leerkracht voor slechtzienden of een ergotherapeut. Zij kunnen u helpen de juiste formats te vinden en ervoor te zorgen dat uw keuzes aansluiten bij de behoeften van uw kind.
Voor meer achtergrondinformatie over wat toegankelijkheid echt inhoudt en hoe het onafhankelijkheid ondersteunt, kunt u onze uitgebreide gids over toegankelijk lezen raadplegen.
Toegankelijk lezen begrijpen: wat het betekent en waarom het belangrijk is
Toegankelijk lezen betekent dat er boeken en formats beschikbaar zijn die een kind met een visuele beperking of blindheid zelfstandig kan gebruiken. Dit kan onder meer zijn: Grote letters, braille, luisterboeken of digitale tekst met toegankelijkheidsfuncties. Het doel is om het formaat af te stemmen op de vaardigheden, voorkeuren en lees- en schrijfvaardigheid van uw kind.
Toegankelijk lezen is essentieel omdat geletterdheid zelfvertrouwen, onafhankelijkheid en academische groei bevordert. Onderzoek toont aan dat kinderen met een visuele beperking vaak het meest baat hebben bij een multimodale aanpak die audio, tactiele en visuele formaten combineert in plaats van te vertrouwen op slechts één.
Ken uw opties: formaten die werken
Hier zijn enkele van de belangrijkste toegankelijke leesformaten die je kunt uitproberen. Zie ze als een menu dat je kunt combineren, afhankelijk van de behoeften en interesses van je kind.
| Formaat | Beschrijving & Gereedschap | Voordelen | Overwegingen |
|---|---|---|---|
| Braille | Verhoogde puntcode die door aanraking wordt gelezen; beschikbaar via reliëfboeken of vernieuwbare brailleleesregels | Bouwt lees- en schrijfvaardigheid, spelling en onafhankelijkheid op | Vereist instructie en toegang tot materialen |
| Grote afdruk / hoge contrastafdruk | Boeken met extra grote lettertypen of een opvallend kleurcontrast | Ondersteunt kinderen met restzicht | Kan omvangrijk of beperkt beschikbaar zijn |
| Audio-/luisterboeken | Vertelde versies van boeken, beschikbaar via streaming of download | Bevordert luisterbegrip en blootstelling aan verhalen | Vervangt tactiele geletterdheid niet |
| Digitale tekst met toegankelijkheidsfuncties | E-books of EPUB's die compatibel zijn met schermlezers of instelbare instellingen | Zeer flexibel en breed beschikbaar | Bestanden moeten correct geformatteerd zijn |
| Tactiele / Beeld-Tactiele Boeken | Boeken met texturen of reliëftekeningen | Geweldig voor jonge kinderen en conceptueel leren | Meestal beperkt tot eenvoudigere inhoud |
Voorbeelden van tactiele en dual-media boeken vindt u in de tactiele boekengids van Paths to Literacy.
Technologie heeft het lezen voor kinderen met een visuele beperking radicaal veranderd. Hier zijn enkele van de meest effectieve hulpmiddelen die ouders gebruiken:
-
Schermlezers en tekst-naar-spraaksoftware zetten digitale tekst om in gesproken woorden. Ingebouwde opties zoals VoiceOver (iOS) en TalkBack (Android) zijn een goed beginpunt. Meer informatie vindt u in de Recite Me-gids voor ondersteunende leestechnologie.
-
Apparaten voor optische tekenherkenning (OCR) scannen gedrukte pagina's en lezen ze voor. Voorbeelden vindt u in het overzicht van leestechnologie van de American Foundation for the Blind.
-
Vernieuwbare brailleleesregels zetten digitale tekst om in voelbare punten, waardoor kinderen gemakkelijker in braille kunnen lezen en schrijven.
-
Toegankelijke lees-apps zoals Bookshare, BARD Mobile en Voice Dream Reader bieden enorme bibliotheken met toegankelijke titels .
-
Met gespecialiseerde leesapparaten zoals de K-NFB Reader kunnen kinderen gedrukte tekst vastleggen en er direct naar luisteren.
Voor een volledig overzicht van hoe hulpmiddelen traditionele leesformaten aanvullen, bekijk onze toegankelijke leesgids
Hoe kiest u het juiste formaat (of de juiste mix)?
Elk kind is anders en de ideale aanpak is altijd een professional, zoals een specialist in visuele revalidatie of een leerkracht voor slechtzienden. Zij kunnen de sterke punten van uw kind beoordelen en helpen bij het kiezen van de beste combinatie van formats.
Zo kunnen ouders dit proces ondersteunen:
-
Beoordeel het zichtniveau en de tactiele gevoeligheid
-
Als er nog een functioneel zicht over is, kunnen grote letters of afbeeldingen met veel contrast voldoende zijn.
-
Als het zicht minimaal is, zouden braille of audio de basisformaten moeten zijn.
-
-
Evalueer motivatie en voorkeur
-
Vraag uw kind wat hij of zij leuk vindt: luisteren, voelen of visueel lezen.
-
Experimenteer met formaten en kijk wat de meeste aandacht trekt.
-
-
Houd rekening met lees- en schrijfdoelen
-
Als schrijven en spelling prioriteit hebben, kies dan voor braille of voelboeken.
-
Alleen audio geeft toegang tot content, maar geen volledige leesvaardigheid. Lees meer over het combineren van leesvaardigheidsbenaderingen op onze blog over toegankelijk lezen. en de bron van Teaching Visually Impaired over auditieve toegang
-
-
Controleer beschikbaarheid en kosten
-
Diensten zoals Bookshare of BARD Mobile bieden gratis toegang.
-
Scholen en revalidatie-instellingen kunnen helpen met de financiering of aanschaf van opgeknapte apparaten.
-
-
Aanpassen naarmate uw kind groeit
-
Bekijk regelmatig wat werkt en verander de formats naarmate uw vaardigheden zich ontwikkelen.
-
Bijvoorbeeld: een kind met een visuele beperking kan beginnen met een grootletterprogramma met veel contrast en audio. Later kan dit onder professionele begeleiding worden uitgebreid met een brailleleesregel.
Praktische tips voor ouders thuis
Door thuis een leescultuur te creëren, krijgt je kind het gevoel dat lezen leuk is en bij het dagelijks leven hoort. Hier zijn eenvoudige manieren om dat te ondersteunen:
-
Creëer een leesroutine en gebruik verschillende formaten. Wissel af tussen audio, braille en grote letters.
-
Lees samen hardop: jullie lezen één versie en je kind volgt mee in zijn/haar favoriete vorm.
-
Voorzie huishoudelijke artikelen van labels met braille of voelbare labels om de dagelijkse leesvaardigheid te verbeteren.
-
Gebruik multisensorische verhalen met geluid, textuur en aanraking om verhalen tot leven te brengen.
-
Sluit u aan bij leesclubs in de buurt of in de bibliotheek ; zij bevorderen de motivatie en inclusie.
-
Pleit bij scholen en bibliotheken voor toegang tot toegankelijke materialen. Leer hoe je dat doet in de gids voor leestoegankelijkheid van Life of a Blind Girl.
-
Let op vermoeidheid en laat uw kind indien nodig van houding wisselen of rusten.
Het overwinnen van veelvoorkomende barrières
Veel ouders kampen met belemmeringen zoals beperkte middelen, hoge kosten voor apparatuur of onzekerheid over de training. Hier zijn manieren om deze te overwinnen:
-
Beperkte beschikbaarheid van boeken : maak gebruik van nationale diensten of digitale bibliotheken.
-
Hoge kosten voor technologie : zoek naar subsidies of renovatiemogelijkheden via scholen en liefdadigheidsinstellingen.
-
Motivatiekwesties : Volg de interesses van uw kind en wissel tussen formaten voor variatie.
-
Gebrek aan training : neem contact op met lokale instanties of centra voor ondersteunende technologie voor professionele ondersteuning.
-
Technische compatibiliteit : Controleer of bestandstypen en apparaten de toegankelijkheidsinstellingen ondersteunen voordat u het gebruikt.
Vooruitkijken: trends en waar we op moeten letten
De wereld van toegankelijk lezen blijft zich ontwikkelen:
-
AI- en computer vision-apps herkennen en beschrijven nu direct gedrukte tekst.
-
De toegankelijkheid van gangbare apparaten wordt uitgebreid. De nieuwe Braille Access-functie van Apple verandert apparaten in notitiemakers.
-
Hybride gedrukte brailleboeken worden steeds gebruikelijker, waardoor gezinnen samen kunnen lezen ( Het leven van een blind meisje)
Samenvatting en aanmoediging
Kinderen met een visuele beperking kunnen dezelfde liefde voor lezen ontwikkelen als elk ander kind, het vereist alleen de juiste formats en aanmoediging. Gebruik een mix van hulpmiddelen, vraag professioneel advies en vier elke mijlpaal. Jouw nieuwsgierigheid en steun maken het verschil.
Veelgestelde vragen
Zijn hulpmiddelen voor lezen duur en moeilijk te gebruiken?
Ze kunnen duur zijn, maar er zijn subsidies, opknapmogelijkheden en trainingsondersteuning. De bruikbaarheid verbetert met oefening.
Hoe vaak moet mijn kind wisselen tussen leesvormen?
Er is geen vaste regel. Wissel van format wanneer vermoeidheid of verveling toeslaat. Variatie houdt de betrokkenheid vaak in stand.
Hoe kom ik aan toegankelijke boeken in mijn land?
Neem contact op met nationale diensten, bibliotheken voor blinden of organisaties die bibliotheken met braille, groteletterboeken of gesproken boeken aanbieden.
Wat is het beste format voor een kind dat pas blind is geworden?
Er is niet één ideaal format. De juiste aanpak hangt af van de leeftijd, leerstijl en zintuiglijke mogelijkheden van het kind. Een specialist in visuele revalidatie of een leerkracht voor slechtzienden kan helpen bepalen welke leesmethoden het beste passen.
Kunnen luisterboeken braille of gedrukte tekst volledig vervangen?
Elk kind heeft een ander leerpad. Sommigen vertrouwen meer op audio, terwijl anderen baat hebben bij braille of voelbaar lezen. Het is het beste om een professional om advies te vragen om de juiste balans te vinden.